De gemeentelijke autonomie om het gezond verstand te gebruiken: naar een Vlaams bibliotheeklidmaatschap

Op donderdag 14 september mocht ik tijdens Informatie aan Zee de presentatie met bovenstaande titel op de bibliotheekwereld loslaten.

De zaal was goed gevuld en er werd heel positief gereageerd op het voorstel, waarvoor dank!

Zelfs het tijdens IaZ nogal slaperige Twitter was vol lof: "#IaZ2017 lezing van Tim Lerno over één Vlaamse lidkaart. Amusant, onderhoudend, maar vooral BOENK EROP!!!", aldus een zeer enthousiaste Twitteraar die dringend veel meer dan 6 volgers moet krijgen!
;-)

IaZ 2017: naar een Vlaams bibliotheeklidmaatschap from Tim Lerno

Alle tekst en bijna alle afbeeldingen in mijn presentatie hebben een CC0-licentie (publiek domein): je mag hier dus mee doen wat je wil. Download het pptx-bestand, als je het graag nog wil bewerken.

Kort samengevat komt het voorstel erop neer dat alle Vlaamse en Brusselse bibliotheken kunnen toetreden tot een samenwerkingsverband met slechts één gemeenschappelijke afspraak. Dit kan heel eenvoudig door onderstaande tekst (of iets gelijkaardigs) te laten goedkeuren door je bestuur:

“Het college beslist om inwoners met een actieve lidkaart van onze bibliotheek gratis gebruik te laten maken van alle Vlaamse en Brusselse bibliotheken die deze afspraak onderschrijven.

Om dit mogelijk te maken kan iedereen met een actieve lidkaart van één van deze bibliotheken ook gratis gebruik maken van onze bibliotheek.

Het jaarlijks lidgeld dient betaald te worden in de eerste bibliotheek die bezocht wordt na het verstrijken van het lidmaatschap.

Deze afspraak wordt in de praktijk gebracht bij de implementatie van het Vlaams eengemaakt bibliotheeksysteem (EBS).

Het college kan de gemeente, indien gewenst, op elk moment terugtrekken uit dit samenwerkingsverband.”

Ik vraag nog na bij CultuurConnect en/of VVBAD of zij dynamisch in kaart kunnen brengen welke bibliotheken deze afspraak onderschrijven en om dit op te nemen in hun communicatie.

Dit voorstel is een zeer pragmatische keuze: persoonlijk ben ik een grote voorstander van een Vlaams gemeenschappelijk bibliotheekreglement, maar aangezien dit nogal grote financiële en politieke implicaties heeft, lijkt me dat tegen de opstart van het EBS veel minder haalbaar.

Met een Vlaams bibliotheeklidmaatschap realiseren we een belangrijke meerwaarde, zonder dat daar voor sommige bibliotheken "harde" financiële nadelen of moeilijk te verkopen keuzes aan vast hangen.

Alvast veel succes! Alle vragen , opmerkingen, bemerkingen,.. zijn uiteraard meer dan welkom!

Aanraden

1 lid vindt dit leuk

Berichten in deze discussie

Permalink Antwoord van Johan Vandendriessche (Zwalm) op 19 September 2017 op 17.33

Zoals ook op de presentatie naar voor gebracht : in Oost-Vlaanderen is er geen lidgeld te betalen... Voor ons dus geen probleem, als de andere (betalende) bibs daar geen graten in zien. En aangezien Tim zei dat deze 'vaandelvlucht om geldelijke redenen' niet significant is, doe maar !

Permalink Antwoord van Elke Lambilotte op 19 September 2017 op 20.16

Zalig! Kan het zo eenvoudig zijn? Ik ben voor!

Permalink Antwoord van Annemie Pijcke op 20 September 2017 op 9.28

Super!!!

Permalink Antwoord van Gunter Broekmans op 20 September 2017 op 9.59

(Het overgrote deel van) De Limburgse bibliotheken en hun leners zijn één gemeenschappelijke lidkaart al jaren gewend. Voor ons leners en bibmedewerkers betekent 1 lidkaart (annex 1 gebruikersreglement) duidelijk een meerwaarde: maar 1 lidkaart, maar 1 lenersbestand, maar 1 keer betalen (in de bib waar je je het eerst aandient).

Waarover zal de discussie dan gaan? Hoeveel betaalt de lener? In PBS Limburg is dit 5 euro voor leners vanaf 18 jaar.

Ik begrijp dat als je de lidkaart gratis geeft, dat dit geen problemen zal opleveren, maar het volgende hebben we toch al geleerd: niets is 'gratis' en 'wat gratis is, wordt dikwijls niet gewaardeerd'.

In PBS Limburg werd dit gezamenlijk reglement en de lidkaart geregeld via een convenant en wanneer je instapte wist je welke de spelregels zouden zijn.
Hier is een belangrijke rol weggelegd voor CultuurConnect. Elke gemeente zal toch sowieso een contract moeten aangaan om in te stappen in het PBS.

Bovendien zal een systeem met 1 lidkaart en met 1 gebruikersreglement (met ruimte voor eigen lokale accenten) de architectuur en het beheren van parameters van het EBS duidelijk vereenvoudigen. Om het nog maar niet te praten over de eenvoud en het gemak voor de lener die eindelijk makkelijk kan onthouden wat kan en niet kan.

Permalink Antwoord van patrick vanden berghe op 21 September 2017 op 15.01

Ik snap de eerste zin van de afspraak niet! Hoe kan een college beslissen dat mensen gratis gebruik kunnen maken van een dienstverlening in een andere gemeente? Dat overstijgt toch de lokale autonomie?

Voor de rest: het proberen waard, maar er zullen zeker afspraken gemaakt moeten worden rond de prijs van het lidmaatschap. Ga er maar aan staan!

Permalink Antwoord van Tim Lerno op 21 September 2017 op 15.56

Dag Patrick,

De eerste zin is onlosmakelijk verbonden met de tweede zin, maar je mag de tekst gerust aanpassen. Eigenlijk komt het er op neer dat het college beslist om toe te treden tot een heel eenvoudig samenwerkingsverband van bibliotheken, dat enkel afspreekt dat de leners slechts op één plaats hun jaarlijks lidgeld moeten betalen, nl. de bibliotheek die het eerste bezocht wordt na het verstrijken van het lidmaatschap. Dit is perfect in lijn met de keuze om de gemeentelijk autonomie te versterken, want elke gemeente beslist zelf of ze al dan niet toetreedt tot dit samenwerkingsverband, dat een belangrijke meerwaarde oplevert voor alle bibliotheekgebruikers (en dus ook voor de eigen inwoners).

In Vlaams-Brabant passen we dit al 11 jaar toe, zonder dat we hetzelfde tarief voor het lidmaatschap hanteren. In verschillende bibliotheken is dit zelfs gratis. Aanvankelijk werd dan ook door sommigen gevreesd dat leners één keer per jaar massaal naar de gratis of goedkope bibliotheken zouden afzakken, om daar hun lidmaatschap te laten hernieuwen. In de praktijk is dit gelukkig niet het geval en wordt de plaats waar het lidgeld betaald wordt vooral bepaald door het toeval. Hoe meer je van een bepaalde bibliotheek gebruik maakt, hoe groter de kans dat je daar moet betalen, uiteraard.

Van onderuit tot een gemeenschappelijk bibliotheekreglement (of zelfs alleen maar een gemeenschappelijk lidmaatschapstarief) komen lijkt me veel minder haalbaar. Ook dit hebben we in Vlaams-Brabant geprobeerd: een kleine meerderheid van de PBS-bibliotheken hanteert vandaag een gemeenschappelijk reglement dat naast uniforme tarieven voor lid- en leengeld ook nog de mogelijkheid open laat om dit gratis aan te bieden. Zonder deze laatste optie was er zelfs geen meerderheid geweest...

Ik ben ervan overtuigd dat een gemeenschappelijk bibliotheekreglement best van onderuit inhoudelijk vorm wordt gegeven, maar om dit overal goedgekeurd te krijgen volg ik bovenstaande opmerking van Gunter: zoiets gaat vandaag enkel lukken als het van bovenaf opgelegd wordt als toetredingsvoorwaarde voor het EBS en/of wanneer er vanuit Vlaanderen een financiële compensatie wordt geboden.

Deze piste lijkt me minder realistisch dan de eenvoud van een gemeenschappelijk bibliotheeklidmaatschap.

RSS