Terwijl we in Vlaanderen wachten op de tweede poging van Bibnet om boven onze hoofden met lokale middelen een landelijke digitale bibliotheek op te zetten  lenen onze Franstalige landgenoten sinds maart e-boeken uit via Lirtuel.  Voorlopig is het aanbod van de 350 deelnemende bibliotheken nog beperkt tot een kleine 400 titels, maar anders dan bij het ter ziele gegane e-boeken in de bib laten de uitgevers hier wel degelijk net verschenen (her)uitgaven los op de bibliotheken.  Ook anders dan bij ons wordt dit voorlopig nog beperkte aanbod voortdurend aangevuld met nieuwe titels: tegen het einde van dit jaar willen ze 3000 e-boeken aanbieden.  Lirtuel werkt dan ook naar Canadees model volgens het voor rechthebbenden veel minder bedreigende one copy/one user-model.

Op iOs en Android tablets dient de lezer de Bluefire leesapp te installeren, waarmee meteen de Vlaamse valkuil van een slecht werkende bibliotheekapp vermeden wordt.  Ook (veel)lezers met een e-reader blijven niet in de kou staan: je kan lezen op elk toestel dat met Adobe DRM overweg kan.  Dat is meteen ook het zwakke punt van het hele verhaal: je ontkomt niet aan de omslachtige Adobe DRM-installatieprocedure, ongeacht op welk toestel je wil lezen.

Om e-boeken te lenen moet je lid zijn van een lokale bib, maar verder kan ik niets over kosten terugvinden in de uitgebreide help-rubrieken.  Zouden onze Waalse en Brusselse vrienden het zo vanzelfsprekend vinden dat e-boeken gratis worden uitgeleend, dat ze het zelfs niet de moeite waard vinden om dit te vermelden?  Het lijkt erop, hoewel de bibliotheek van Chiroux hierover gelukkig wel uitsluitsel geeft.  Om uitgeleende titels te reserveren zou er dan weer wel betaald moeten worden (vermoedelijk het lokale tarief voor fysieke reservaties).  

Het is me niet duidelijk in hoeverre lokale bibliotheken betrokken worden bij de collectievorming en wat voor hen het kostenplaatje is bij Lirtuel.  Maar waarom zouden we het bij één e-boekplatform houden, als we er net zo goed  twee kunnen aanbieden, moeten onze Franstalige collega's gedacht hebben.  Want behalve Lirtuel laat sinds 2012 een groeiend aantal bibliotheken ook Numilog op haar klanten los.

Bij Numilog is het e-boekenverhaal een lokaal verhaal: de individuele bibliotheek koopt of huurt e-boeken en leent ze via een lokale catalogus gratis uit op vrijwel dezelfde (omslachtige) manier als bij Lirtuel.  Een landelijke Numilog-catalogus lijkt er niet te zijn.  Of de bibliotheken deze e-boeken ook in hun gewone catalogus opnemen is me nog niet duidelijk: die van Chiroux is op dit moment alvast offline.  Behalve e-boeken kan je op Numilog ook gratis luisterboeken lenen.

Wordt het niet stilaan tijd dat we in Vlaanderen wat meer te weten komen over hoe bibliotheken voorbij de taalgrens met e-boeken omgegaan?  Alles wat ik hierover tot dusver in het Nederlands heb gelezen heb ik zelf geschreven.

 

Weergaven: 487

Berichten in deze discussie

Ik vrees dat het aanmodderen blijft... 

Kunnen wij voor Franse boeken bij Lirtuel aansluiten ?

Ik steek eens mijn licht op bij Franstalige contactpersonen en vraag of ze hier een antwoordje kunnen geven met verdere toelichting over het financieringsmodel van Lirtuel. Wordt vervolgd (hopelijk).

Helaas nog geen verdere info ontvangen, maar misschien is het volgende artikel al nuttig om lezen:

Acquisition d’une plateforme de prêt numérique par la Fédération Wa...

Wat de financiering betreft staat er op een bepaald moment in de tekst:

"Les acquisitions payantes de livres numériques (du catalogue PNB, notamment) se feront via le consortium numérique constitué par la Fédération Wallonie Bruxelles avec ses partenaires privilégiés que sont les bibliothèques centrales du réseau de lecture publique. Dénommés dans la nouvelle législation « opérateurs d’appui », ces institutions sont organisées par les provinces de Liège, du Hainaut, de Luxembourg et de Namur, ainsi que par la Ville de Bruxelles."

Er is dus een consortium dat bestaat uit de Fédération Wallonie Bruxelles (eigenlijk Communauté française de Belgique, de Franse Gemeenschap dus), de centrale bibliotheken (die bestaan nog in de Waalse provincies en in het Brussels gewest). De afkorting "PNB" staat voor "Prêt Numérique en Bibliothèque". De Fédération Wallonie Bruxelles is de institutionele partner in het project, die er dus voor zorgt dat individuele bibliotheken niet elk afzonderlijk met de verdelers of uitgevers moeten onderhandelen.

In het artikel "Prêt numérique en bibliothèque: c'est parti!" van Jean-François Füeg in het tijdschrift "Lectures: la revue des bibliothèques" nr. 191 (mai-juin 2015) p. 9-11 staat nog iets meer uitleg:

"[...] les bibliothèques centrales des provinces ont souhaité mutualiser leurs achats et établir un consortium. Les libraires labellisés ont, quant à eux, vu l'intérêt de proposer leurs services de manière commune, la coopérative d'achat des bibliothèques se fournissant auprès d'une association de libraires."

Maar echt uitsluitsel over de kosten voor een individuele bibliotheek krijgen we hier nog niet. Het artikel zegt ook wel dat het nog altijd gaat om "une expérience pilote" en dat men dus niet weet hoe een en ander zal evolueren.

Ik zal eens zien of ik toch nog niet meer precieze informatie over het financieringsmodel kan vinden.

Vandaag een antwoord ontvangen van mijn contactpersoon Alexandre Lemaire (chef de projets informatiques Fédération Wallonie Bruxelles - service des bibliothèques publiques). Ik mocht hem citeren:

  • La FWB [Fédération Wallonie Bruxelles] a acheté des développements pour la plateforme Cantook station et paie 10.000 € HTVA d’abonnement annuel (mode SaaS);
  • Les bibliothèques centrales + la FWB verse dans un « pot commun » chacune un montant de budget d’achat de titres;
  • Chacune de ces bibliothèques pârticipe au consortium d’acquisition numérique et peut donner son avis sur la politique d’acquisition + acheter directement des titres qui passent dans la catalogue de Lirtuel (ils achètent sur une plateforme de vente d’un libraire, dans une partie du site conçue pour les « collectivités »).



Patrick Vanhoucke zei:

Helaas nog geen verdere info ontvangen, maar misschien is het volgende artikel al nuttig om lezen:

Acquisition d’une plateforme de prêt numérique par la Fédération Wa...

Wat de financiering betreft staat er op een bepaald moment in de tekst:

"Les acquisitions payantes de livres numériques (du catalogue PNB, notamment) se feront via le consortium numérique constitué par la Fédération Wallonie Bruxelles avec ses partenaires privilégiés que sont les bibliothèques centrales du réseau de lecture publique. Dénommés dans la nouvelle législation « opérateurs d’appui », ces institutions sont organisées par les provinces de Liège, du Hainaut, de Luxembourg et de Namur, ainsi que par la Ville de Bruxelles."

Er is dus een consortium dat bestaat uit de Fédération Wallonie Bruxelles (eigenlijk Communauté française de Belgique, de Franse Gemeenschap dus), de centrale bibliotheken (die bestaan nog in de Waalse provincies en in het Brussels gewest). De afkorting "PNB" staat voor "Prêt Numérique en Bibliothèque". De Fédération Wallonie Bruxelles is de institutionele partner in het project, die er dus voor zorgt dat individuele bibliotheken niet elk afzonderlijk met de verdelers of uitgevers moeten onderhandelen.

In het artikel "Prêt numérique en bibliothèque: c'est parti!" van Jean-François Füeg in het tijdschrift "Lectures: la revue des bibliothèques" nr. 191 (mai-juin 2015) p. 9-11 staat nog iets meer uitleg:

"[...] les bibliothèques centrales des provinces ont souhaité mutualiser leurs achats et établir un consortium. Les libraires labellisés ont, quant à eux, vu l'intérêt de proposer leurs services de manière commune, la coopérative d'achat des bibliothèques se fournissant auprès d'une association de libraires."

Maar echt uitsluitsel over de kosten voor een individuele bibliotheek krijgen we hier nog niet. Het artikel zegt ook wel dat het nog altijd gaat om "une expérience pilote" en dat men dus niet weet hoe een en ander zal evolueren.

Ik zal eens zien of ik toch nog niet meer precieze informatie over het financieringsmodel kan vinden.

 Collega's,

Ik had onlangs een gesprek met de Franstalige Gemeenschap en kan volgende info geven:

-        Onderhandelingen met de uitgevers worden door Dilicom gevoerd (organisatie zoals Centraal Boekhuis). Dilicom positioneert zich al neutrale derde partij die de belangen van alle andere partijen respecteert.

-        De Franstalige gemeenschap en provincies financieren de collectie. Op termijn met de grote steden er bij.

-        IT kost wordt door de Franstalige Gemeenschap opgenomen.

-        Er is 1 collectie voor alle bibliotheken samen, met als argumentaties: daardoor heeft elke gebruiker een brede collectie en vermijdt men gebruikers die gaan shoppen tussen bibliotheken, en dit sluit aan bij de verwachtingen van het publiek. Daarenboven is het goedkoper door samenaankoop. Bijvoorbeeld: Oeroeg van Hella Haasse: elke bib wil dit in collectie kunnen aanbieden omdat het een Nederlande klassieker is maar hij wordt zeer zelden ontleent. In het samenaankoop model worden er voor 150 bibliotheken 30 uitleningen gekocht, terwijl, mocht elke van die 150 bibliotheken zelf een licentie kopen zou dit op een kost van 4.500 uitleningen komen die nooit allemaal zouden worden opgebruikt. (zie ‘inkoopmodel’ lager)

-        Het aanrekenen van de dienst aan de gebruiker is in handen van de lokale bibliotheek, dus die kan dit gratis aanbieden, in een lidmaatschap, etc.

-        De gebruiker is verantwoordelijk voor eigen app, reader, toestel etc.

 

Inkoopmodel:

- prijs van een licentie voor een boek : x keer de marktprijs (B2C), meestal 1,5 tot 2 keer

- aantal uitleningen per licentie, tussen 20 tot 40 keer, meestal een 30-tal keer

- duur van de licentie: meestal 5 tot 6 jaar

- aantal gelijktijdige uitleningen: meestal 10 gelijktijdig maar die varieert per uitgever

 

Na aflopen van de licentietijd is men de nog resterende uitleningen kwijt. Daar is nu debat over: de Franstalige Gemeenschap wil niet gebruikte uitleningen recupereren. Op de lange termijn streeft de Franstalige Gemeenschap er naar om boeken blijvend in de collectie te kunnen houden.

Hachette, de grootste uitgever doet niet mee, maar hun overkomst is aangekondigd. Hachette heeft 1 model wereldwijd: licentieprijs is de marktprijs (B2C), maar altijd single use. Het aantal uitleningen dat men krijgt voor de licenties is niet duidelijk.

 

Het project van de Franstalige Gemeenschap houdt voor het eerste jaar in: 1.500 titels waarvoor samen 56.000 uitleningen worden gerealiseerd. Men zou tot 2.000 titels kunnen gaan.

Sommige boeken kunnen binnen een licentie gelijktijdig uitgeleend worden, de uitgever bepaalt. De meerderheid van de titels kunnen met 10 gelijktijdig uitgeleend worden.

 

De 1.500 titels moeten vergeleken worden met de Franse markt van e-boeken voor bibliotheek: 12.000 titels, wat weinig is. En dit laatste aantal is op zich weer een zevende, of minder, van het totaal aanbod van e-boeken op de markt.

 

Doelen van de Franstalige Gemeenschap:

Nog hybrieder maken van het model, gebonden aan de leeftijd van het boek: 

- licentietijd moet langer duren, en op termijn moet een boek blijvend in de collectie blijven (met een pay per use model? Wat zou aansluiten op het Nederlandse model.)

- meer gelijktijdig gebruik per titel, maar de huidige 10 vindt men OK,

- licenties voor oudere titels moeten goedkoper met minder uitleningen per licentie (korte licentiecyclus)

 

Het gebruik is laag tot nog toe, in juni 2015: 500-tal gebruikers.

Er is de moeilijkheid met de beveiliging voor gebruik op e-readers. Wat ook in Nederland een groot issue is. Ook het kennisniveau van de bibliotheekmedewerkers is een issue. Men organiseert opleidingen in samenwerking met de centrale bibliotheken.

 

De Franstalige Gemeenschap heeft een collectiecomité opgericht. Dat beslist of titels in het pakket, waarvan de licentie uitgeput is, opnieuw worden aangekocht of niet. Tot nog toe ging dit over een handvol titels.

 

IT-overeenkomst met De Marque

-        Franstalige Gemeenschap is 1 grote bibliotheek

-        De prijs is afhankelijk van het aantal leden van de bibliotheek. Zie ook het antwoord van Alexandre Lemaire op de vraag van Patrick.

 

Groeten,

Jan

RSS

© 2024   Gemaakt door Kenniskantoor.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden