extra leenrecht vragen voor dvd's: hoe illegaal is dit?

Een tijdje geleden kregen alle Vlaamse bibliotheken een mailing van Belfilm waarin het volgende te lezen staat:

"De verkoopprijs hier vermeld is voor particulieren en enkel voor strikt privé gebruik, dus niet voor bibliotheken hier is de prijs 20 Euro + btw.

Deze DVD’s zijn niet in het normale verkoopcircuit verkrijgbaar, enkel bij Retrofilms bvba

Volgens de wetgeving is het verboden om DVD’s te verhuren / uit te lenen zonder toestemming van de rechthebbende, dat staat op elke DVD.

Omdat Jos Hoeyberghs, zaakvoerder van Retrofilms, alleen rechthebbende is van deze films, kan hij aan de bibliotheken de toelating geven om de films uit te lenen aan hun gebruikers.

Op de factuur van de bestelde DVD’s vermelden wij dat uw bibliotheek de toelating krijgt om deze films op DVD uit te lenen aan haar gebruikers voor strikt privé gebruik.

Daarom bieden wij vanaf nu onze producten rechtstreeks aan bij de bibliotheken.

Voor deze toelating vragen wij 20 Euro per bestelde DVD inbegrepen + btw en leenrecht inbegrepen.

Er wordt geen korting op deze prijs toegepast."

Ik heb onmiddellijk een vriendelijk mailtje teruggestuurd met een verwijzing naar het leenrecht, dat bibliotheken in staat stelt om zonder toestemming van rechthebbenden fysieke boeken, cd's, dvd's en games uit te lenen en naar de leenrechtvergoeding die hiervoor vanuit Vlaanderen betaald wordt.

Het antwoord:

"Wij willen er U op wijzen dat de Vlaamse overheid geen leenrecht uitbetaald aan de uitgevers van DVD's. Hiervoor zijn beheersvennootschappen aangesteld. Voor de uitgevers van audiovisuele werken is dit BAVP/Procibel. Maar wij, noch enige andere uitgever van DVD's heeft ooit van hen enige som voor het leenrecht ontvangen. Want zo zeggen zij mij: "dit zou ons meer kosten dan het opbrengt." Maar dit belet niet dat onze DVD's enkel bij ons te koop zijn en dat wij die kunnen verkopen aan de bibliotheken."

Uiteraard mag Belfilm haar films verkopen aan bibliotheken (ik zou zelfs eerder zeggen: moet). Het aanrekenen van extra 'leenrecht' aan bibliotheken, bovenop de consumentenprijs, lijkt me echter verre van legaal, zoals ik Belfilm heb proberen duidelijk te maken. Zaterdag kwam een tweede mailing met krak dezelfde tekst.

Volgens mij is dit leenrecht een dure lege doos die niet bestaat. En wat niet bestaat mag niet verkocht worden. Misschien is dit iets voor de jurist van Bibnet?

Wat de zin is van een Vlaamse leenrechtvergoeding, als deze enkel gebruikt lijkt te worden om de beheersvenootschappen die ze mogen innen in stand te houden ipv om rechthebbenden te vergoeden, is nog een heel ander verhaal...

Mvg,

Tim Lerno

Bib Londerzeel

Aanraden

1 lid vindt dit leuk

Berichten in deze discussie

Permalink Antwoord van Patrick Vanhoucke op 20 November 2013 op 10.00

Tim, je verwijst naar het leenrecht, maar wat m.i. in eerste instantie van tel is, is de Wet op het Auteursrecht (voluit: Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten).

Retrofilms schrijft: "Volgens de wetgeving is het verboden om DVD’s te verhuren / uit te lenen zonder toestemming van de rechthebbende, dat staat op elke DVD." Dat klopt in het algemeen, maar Retrofilms leest de wetgeving selectief. De Wet op het Auteursrecht stelt nl. "Art. 23. § 1. De auteur kan de uitlening van werken van letterkunde, (databanken, fotografische werken,) partituren van muziekwerken, geluidswerken en audiovisuele werken niet verbieden wanneer die uitlening geschiedt met een educatief of cultureel doel door instellingen die daartoe door de overheid officieel zijn erkend of opgericht."

Artikel 23 $ 1 is dus een uitzondering op de algemene regel. En die uitzondering geldt voor uitleningen die geschieden met een educatief of cultureel doel door instellingen die daartoe door de overzicht zijn erkend en opgericht. Wat zijn openbare bibliotheken anders dan instellingen die door de overheid zijn erkend en opgericht, én die materialen uitlenen met een educatief of cultureel (lees: niet-commercieel) doel? Openbare bibliotheken mogen dus films uitlenen zonder expliciete toestemming van de auteur. Meer zelfs: de auteur kan de uitlening hiervan niet verbieden.

Iets anders is natuurlijk dat de leverancier een extra bedrag vraagt bij de verkoop van films aan bibliotheken. Zogezegd als "leenrecht". Ik weet niet of het wettelijk kan dat een leverancier een hogere verkoopprijs hanteert voor een bibliotheek dan voor een andere klant. Dit zou inderdaad een jurist even moeten bekijken, want door het aanrekenen van een hoger bedrag verbiedt de auteur de uitleen natuurlijk niet, hij maakt het de bibliotheek alleen financieel moeilijker (om zo te zeggen). Maar m.i. kan dit extra bedrag nooit gemotiveerd worden als "toelating om te mogen uitlenen". Bibliotheken hebben namelijk helemaal geen toelating nodig, ze mogen films uitlenen omdat de wet het zo voorziet.

Permalink Antwoord van Bruno Vermeeren op 20 November 2013 op 14.21

Het commentaar van Patrick lijkt me correct te zijn. Voor alle zekerheid hebben Bibnet en VVBAD juridisch advies gevraagd over de kwestie.

Permalink Antwoord van Danny Donkers op 20 November 2013 op 14.28

Daarbij komt dat die Jos Hoeyberghs als zaakvoerder misschien wel rechthebbende is van de fysieke DVD, de inhoud ervan blijft nog altijd onderworpen aan het auteursrecht, tenzij de auteur ervan uitdrukkelijk afstand van die rechten gedaan heeft ... en een zichzelf respecterend auteur gaat dat nooit doen.

RSS