Kruimels, Op zoek naar een toekomst

Kruimels is een bundeling van kortverhalen die zich afspelen in de kringloopwinkel en waarin de lezer kennis maakt met het leven voor en achter de schermen in deze wonderlijke microkosmos.

‘Kruimels' verwijst naar ‘de kruimels van tafel’; dat wat de bevolking in een rijk land als België over heeft en zomaar gratis weg kan geven waardoor een project als de kringloopwinkel kon ontstaan. Een plek waar mensen die niets hebben voor een schijntje een hele uitzet bij elkaar kunnen scharrelen. Waar zowel inlanders als nieuwkomers de kans krijgen om het heft in handen te nemen en een nieuwe start te maken. In die zin kun je ‘Kruimels’ ook zien als een verwijzing naar het sprookje van Hans en Grietje; de kruimels die het mogelijk maken om het spoor naar onze of in onze maatschappij (terug) te vinden. En tenslotte vormen de kruimels samen een koek, of hoe al deze verhaaltjes samen een groter verhaal vormen dat zich vertaalt in dit boek.

De vlinder op de cover van het boek trof ik op een koude decemberdag aan bij aankomst, op het rek met boeken. Hij was ontpopt in de kringloopwinkel en zou er enkele dagen later ook het loodje leggen. Hij was verdwaald in tijd en ruimte, het leven had hem bij de neus genomen. Ik kon niet anders dan de link leggen met de mensen die hier terechtkomen. Maar wat voor deze vlinder het eindpunt was, is voor onze medewerkers gelukkig meestal een nieuw begin.

Waarom ik deze verhalen schrijf? Omdat ik graag schrijf natuurlijk. Maar ook omdat ik hoop dat ik hiermee iets bij kan dragen. Want het valt me regelmatig op dat maar weinig mensen een idee hebben waar het in een sociaal project als de kringloopwinkel eigenlijk om draait. Net als ikzelf destijds trouwens, ik had er ook geen idee van voor ik hier begon.

Wat me fascineert is hoe de Vlamingen die bij ons arriveren een soort alliantie moeten aangaan met de vluchtelingen die bij ons belanden. Niet dat het gemakkelijk is. Maar elke dag is een avontuur. Zo’n sociale werkplaats is de wieg van een nieuwe wereld. Gelukkig valt er ook veel te lachen.

De verhalen gaan over onze inlanders: Melanie, Jelle, Mike, Luc, Mario en Nancy. Artikel zestig noemt men hun statuut in het OCMW, wij spreken van leerwerknemers. Voor ze bij ons terecht komen hebben ze vaak al een hobbelig parcours afgelegd. Maar hier krijgen ze de kans dat verleden van zich af te schudden en opnieuw te beginnen. Hun traject duurt, afhankelijk van hun leeftijd, minimum een jaar. Tijdens dat jaar proberen we ze voor te bereiden op een nieuwe start in de maatschappij in de hoop dat ze door kunnen stromen wat jammer genoeg veel te weinig het geval is.

Over onze nieuwkomers: Ghassan uit Irak, Feysal uit Somalië, Mahmoud uit Afghanistan, Bilal uit Syrië, Djetenin uit Ivoorkust. Te snel wordt aangenomen dat deze mensen hier uit vrije wil zijn. Alsof ze hun vrienden en familie zomaar in de steek lieten, en vanuit het niets een dure, levensgevaarlijke reis ondernamen naar bestemmingen waar ze niet welkom zijn. Als je met hen praat, hoor je dat ze niet liever willen dan zo snel mogelijk terug te kunnen keren. Omdat we het geluk hebben dat onze generatie — en vaak ook de generatie voor ons, geen oorlog hebben meegemaakt — kunnen we maar weinig begrip opbrengen voor het drama dat deze mensen met zich meedragen. Maar ik herinner me nog levendig de verhalen van mijn grootmoeder: hoe ze hun hele hebben en houden op een kar verzamelden en vertrokken. Een deel van de familie is na de oorlog in Frankrijk gebleven.

Al deze mensen hebben een en ander meegemaakt voor ze bij ons terechtkomen. Spectaculaire maar ook schrijnende verhalen die erom smeken om verteld te worden.

Maar ik heb het ook over de goederen die bij ons binnenkomen: hele inboedels uit een teloor gegane wereld, afkomstig van zolders en uit huizen waar de digitalisering nooit doorgedrongen is. Maar net zo goed nieuw materiaal, designmeubelen, Ikea kasten, nog in de verpakking.

Over het uiteenlopende scala aan klanten die hier komen winkelen; de fabrieksdirecteur, de antiquair, de bejaarde dame uit de straat die tot driemaal daags langskomt en voor wie de kringloopwinkel één van de weinige verzetjes is, de hippies en de hipsters, het gezinnetje dat van de andere kant van de wereld komt.

Langzaamaan verschijnt het grotere plaatje.

Ik postte deze stukjes aanvankelijk op Facebook om in mijn kennissenkring wat meer begrip te oogsten voor de situatie waarin onze medewerkers verkeren. De verhalen werden gedeeld en ik kreeg er heel wat reacties op. Geregeld spraken mensen me erover aan en steeds luider klonk de roep om ze te bundelen in een boek. Na lang twijfelen en onderzoeken selecteerde ik er een kleine vijftig. Thrillerschrijfster Mieke De Loof en Reynaert specialist René Broens, in een voormalig leven allebei docenten en misschien wel de geduldigste mensen die ik ken, stonden me bij tijdens de eindredactie van het manuscript.

Recensies

‘Je bouwt je verhalen doeltreffend op, je steekt er vaart in, je weet te ontroeren zonder melig of sentimenteel te zijn, je bent geestig zonder in grolligheid te vervallen. Ik geloof je woord na woord na woord!’ Christophe Vekeman

‘Een magische mix van weemoed, melancholie, mededogen en humor, die de lezer het gevoel geeft dat hij verbonden is met de hele wereld.’ René Broens

Titel: Kruimels, Op zoek naar een toekomst

Auteur: Rino Feys

ISBN nummer: 9789463678728

Pagina's: 162

Prijs: € 17,50

Te koop in de boekhandel of bij Broederij Ei

(https://www.mijnwebwinkel.nl/winkel/broederij-ei)

Voor verzendingen in België worden er geen verzendingskosten aangerekend.