IFLA en UNESCO publiceren geactualiseerd Manifest over de Openbare bibliotheek

Onlangs publiceerden de International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) en de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) een geactualiseerde versie van het zogenaamde Public Library Manifesto, een manifest over de openbare bibliotheek. Hiermee benadrukken beide organisaties het belang van de openbare bibliotheek voor onderwijs, cultuur en informatie, en als essentieel middel voor het bevorderen van vrede en welzijn onder alle mensen.

Het manifest werd voor het eerst opgesteld in 1949 en is in de loop van de voorbije decennia aangepast naarmate de rol van bibliotheken in de samenleving evolueerde. De meest recente versie, gepubliceerd in 1994, is lange tijd erg belangrijk geweest voor het pleidooi van IFLA voor openbare bibliotheken.

Sinds 2020 hebben IFLA en UNESCO samengewerkt aan een update van het manifest. Het doel van de update was rekening te houden met maatschappelijke en technologische veranderingen en ervoor te zorgen dat het manifest de realiteit en de missie van de openbare bibliotheken van vandaag blijft weerspiegelen.

In het geactualiseerde manifest worden bibliotheken beschouwd als actoren van duurzame ontwikkeling. Als publiek toegankelijke plaatsen spelen zij een rol in de uitwisseling van informatie, het delen van cultuur en de bevordering van maatschappelijke betrokkenheid.

Dit houdt in dat de nadruk wordt gelegd op inclusie, toegang en culturele participatie voor achtergestelde gemeenschappen, inheemse volkeren en gebruikers met speciale behoeften.

Het nieuwe manifest weerspiegelt de rol van de openbare bibliotheek in het helpen van alle leden van de samenleving bij het verkrijgen, produceren, creëren en delen van kennis. Dit houdt in dat er meer aandacht wordt besteed aan toegang op afstand en digitale toegang tot informatie en materialen, alsook aan toegang tot de vaardigheden en de connectiviteit die nodig zijn om de digitale kloof te overbruggen. In de actualisering van het manifest wordt de nadruk gelegd op de ontwikkeling van media- en informatievaardigheden en digitale vaardigheden die eigen zouden moeten zijn aan goed geïnformeerde, democratische samenlevingen.

Het opzetten van partnerschappen is van essentieel belang voor bibliotheken om een breder en meer divers publiek te bereiken. Samenwerking met relevante partners — bijvoorbeeld gebruikersgroepen, scholen, niet-gouvernementele organisaties, bibliotheekverenigingen en bedrijven, en andere beroepsbeoefenaren op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau — moet worden gegarandeerd.

In de geactualiseerde tekst staat verder dat bibliotheken de basis vormen van gezonde kennismaatschappijen doordat zij zonder commerciële, technologische of juridische belemmeringen toegang bieden tot allerlei soorten kennis, waaronder wetenschappelijke en lokale kennis, en het creëren en delen van die kennis mogelijk maken.

Ten slotte wordt gesteld dat, in het digitale tijdperk, de wetgeving inzake auteursrecht en intellectuele eigendom aan openbare bibliotheken dezelfde mogelijkheden moet bieden om digitale inhoud aan te schaffen en er op redelijke voorwaarden toegang toe te verschaffen als het geval is voor fysieke bronnen.

Beleidsmakers op nationaal en lokaal niveau en de bibliotheekgemeenschap in het algemeen, overal ter wereld, worden hierbij  aangespoord de in dit manifest opgenomen beginselen toe te passen.

Op de website van IFLA vind je:

• meer achtergrond over het Public Library Manifesto, het actualiseringsproces en de implementatie van het manifest;
• een samenvatting van de voornaamste nieuwigheden in het manifest;
• de volledige tekst van het Public Library Manifesto.